Bescherming Mangroven
(Gepubliceerd in de krant Amigoe op 19 november 2025)
In het vorige artikel zijn we ingegaan op bedreigingen van de mangroven. In dit artikel zullen we daarom ingaan op wat nodig is om de mangroven te beschermen en op acties van individuele burgers, en activiteiten van individuele organisaties, die zich inzetten voor de bescherming van mangroves, educatie op het gebied van mangroves en het daadwerkelijk aanplanten van mangroves. Dit overzicht is overigens niet uitputtend en ongetwijfeld heb ik burgers of organisaties over het hoofd gezien.
Wetgeving bescherming van mangroven
In de media wordt herhaaldelijk aandacht gevraagd voor de wettelijke introductie van de Milieu Effect Rapportage (MER) of het wettelijk beschermen van mangroves. De MER is een wettelijk instrument dat beoogt de maatschappelijke opbrengsten en kosten van een investering in kaart te brengen. De reden hiervoor is dat een investering weliswaar financieel gezien winstgevend kan zijn maar dat vaak de meer onzichtbare maatschappelijke kosten zoals bijvoorbeeld de vernietiging van natuur in zijn algemeenheid, en mangroven in het bijzonder, met alle gevolgen van dien, op de maatschappij worden afgewenteld. Het zichtbaar maken van de maatschappelijke kosten maakt het mogelijk om acties te identificeren om deze kosten te vermijden. We noemen dit mitigatie. In sommige gevallen is mitigatie niet mogelijk, en kunnen de maatschappelijke kosten hoger zijn dan de opbrengsten, en kan besloten worden af te zien van de betreffende investering. Helaas is op Curaçao de MER nog niet wettelijk verplicht en zijn de mangroven nog niet beschermd. Curaçao loopt achter op veel andere landen wat betreft het wettelijk verplicht stellen van een MER en de wettelijke bescherming van de mangroven. Hier ligt dus een urgente taak voor de wetgever!
Educatie op het gebied van mangroven
Enkele organisaties zijn actief wat betreft de educatie op het gebied van mangroven. Carmabi bijvoorbeeld heeft een Afdeling Natuur en Milieu Educatie. Deze afdeling is verantwoordelijk voor verschillende programma’s op het gebied van natuureducatie. Een van deze programma’s gaat specifiek over mangroven. Dit programma is interactief en is inclusief een PowerPointpresentatie en spellen over mangroven voor groep 7 met aansluitend een rondleiding in het Curaçao Rif Mangrove Park in Otrobanda. Meer informatie over natuureducatie is te vinden op de website van Carmabi www.carmabi.org.
Carmabi educatieprogramma over mangroven
Aanplant en bescherming van mangroven
Verschillende burgers en organisaties houden zich bezig met de aanplant of bescherming van mangroven. Dit is belangrijk omdat van de historisch aanwezige mangroven nu nog slechts 55 ha (zo’n 110 voetbalvelden) aanwezig zijn. Heel bekend is natuurlijk Ryan de Jongh, de “mangroveman” die al vele jaren bezig is met de aanplant van mangroven op vele plaatsen op Curaçao.
Ryan de Jongh geeft uitleg over de aanplant van mangroven
Andere organisaties die zich incidenteel of structureel bezighouden met de aanplant van mangroven, of het schoonmaken van vervuilde mangrovegebieden, zijn Uniek Curaçao, Amigu di Tera, Carmabi, de Curaçao Outdoor Industry Alliance (COIA). Movimentu Safe Zakito houdt zich specifiek bezig met de bescherming van de mangroven in de lagune bij de Koredor. Ondersteuning in zijn algemeenheid wordt geboden door de Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) en het Wereld Natuurfonds (WWF Dutch Caribbean). Ook het Corendon Mangrove Beach Resort houdt zich bezig met de schoonmaken van mangrovegebieden. Sea Shore Properties is momenteel bezig met de bouw van Lake View Residence te Willibrordus en heeft plannen voor het aanplanten van mangroven bij Rif St. Marie.
Beschermen van mangrovegebieden
Curaçao kent een mangrovepark en dat is het Curaçao Rif Mangrove Park. Dit park is gelegen bij de Megapier in Otrobanda naast het Corendon Mangrove Beach Resort. Dit 7 hectare grote mangrovepark is aangelegd door de overheid van Curaçao. Het beheer van het park is uitbesteed aan Carmabi. Het park beschikt over een netwerk van paden op palen. Men kan op eigen gelegenheid door het park lopen of men kan ook deelnemen aan een educatieve tour met een gids. Vanuit een uitkijktoren heeft men een goed zicht over het park met zijn grote vogelpopulatie. Verder beschikt het park over een netwerk van kanalen. Onder leiding van een gids kan worden deelgenomen aan een kayaktour door het park.
Informatie Mangrovepark
Behalve dat de mangroven in dit park zijn beschermd, is dit park ook een belangrijk onderdeel van het toeristisch product. Sinds de aanleg van het mangrovepark bestaan overheidsplannen voor de bouw van een professioneel bezoekerscenter dat de huidige containers moet vervangen en voor de verbinding van het park, dat oostelijk van Corendon is gelegen, met de mangrove lagune westelijk van Corendon. Helaas zijn deze plannen nog niet gerealiseerd.
De natuur in het mangrovepark
Dit is het laatste artikel in de serie “Mangroven van Curaçao”. In deze serie zijn de vier mangrovesoorten die Curaçao rijk is aan de orde gekomen. Ook is ingegaan op het belang van mangroven en wat de bedreigingen zijn voor het mangrove-ecosysteem. In dit laatste artikel in deze serie kwamen de activiteiten aan de orde die nodig zijn, of op dit moment worden ondernomen, om mangroven te beschermen of aan te planten.
Gezien de uitermate belangrijke functie van de mangroven voor de bescherming van land en zee is het wellicht geen slecht idee dat voor geheel Curaçao een plan wordt gemaakt hoe de mangroven te beschermen, en daar waar nodig mangroven aan te planten. Ik doe hierbij dan ook een oproep aan de overheid een dergelijk plan te realiseren ten behoeve van de bevolking van Curaçao. We kunnen het ons economisch gezien eenvoudigweg niet verloven dat de onderwaternatuur, die een belangrijk onderdeel vormt van het toeristisch product, nog verder achteruitgaat, en dat de kust en kustbebouwing niet worden beschermd tegen hoge golven als gevolg van stormen, die in deze tijd van klimaatsverandering alleen maar in kracht zullen toenemen.
De volgende serie betreft een geheel ander onderwerp en zal gaan over gunstige mutaties bij de mens. Meestal denkt men bij mutaties aan mutaties die ziekten veroorzaken. De mutaties die in deze serie worden besproken zijn echter mutaties waar de mens voordeel van heeft. Dit is ook een illustratie van hoe evolutie vorm krijgt en hoe de mens zich evolutionair gezien heeft ontwikkeld. Het eerste artikel in deze serie gaat in op enkele erfelijkheidsprincipes en heeft als onderwerp “Overerving en Mutaties”.
8. Bescherming Mangroven